Aziz Antuan Kilisesi
Beyoğlu’nda bir kilise var ki hangi dinden, hangi ulustan olursa olsun kapıları her daim- sorgusuzca- herkese açık olan… Bu kilise Aziz Antuan Kilisesi… Kilisenin önünden geçerken çoğu kez başı kapalı insanların da kapıdan içeri girdiğini görüyorum. Bu anlamda burası, bazıları için başka bir dünyaya açılan kapı gibi… Bu kapıdan içeri girdiğinizde ise mistik bir atmosfer karşılıyor sizi…
Sıralarında, oturup dua eden insanlar, ibadet etmeyip sadece meraklı gözlerle etrafı inceleyenler, mum yakan insanlar… Hepsi Sent Antuan’da buluşur. Tanrının evi oluşuyla, birçok farklı dinden, ulustan insanın ziyaretleriyle ve duaların güzelliğiyle; güzel bir enerjiye sahip burası benim için.
Aziz Antuan Kilisesi, farklı ve dikkat çekici mimarisiyle, gizemli bir yapıdır. İnsanı, gördüğü zaman kendine kayıtsız bırakmayan ve adeta içeri davet eden, insanda merak uyandıran bir havası vardır. Burası, Beyoğlu’nun sokaklarını arşınlarken, yıllardır önünden geçtiğimiz bir yerdir…
Birlikte kilisenin içine girip, daha yakından tanıyalım Sent Antuan’ı…
Aziz Antuan Kilisesi’nin Mimarisi
• Yüzyılın başında, çok tanınmış iki mimar olan Gulio Mongeri ve Eduardo de Nari tarafından tasarlanmıştır.
• Kilise, yeni gotik stilde inşa edilmiştir.
• Ön cephesi 14. yy tuscanlombard stilini yansıtır.
• Kilisenin içi Latin Haç’ı şeklindedir.
• Aynı boyutta romanesk bir kripti bulunur.
• Merkezdeki nef, apseden ön kapıya kadar 50 m. Uzunluğunda, 9.80 m. genişliğindedir.
• Yan neflerin her biri 4.70 metredir.
• Transept 29.20 metredir.
• Kilisenin içi 23 metre yüksekliğindedir.
• Frontispiece’deki haç, yerden 26 m. yüksekliktedir.
• Apsenin taban düzeyi aşağıdaki yoldan 26 m. yüksektedir.
• Arka kısımda kilise, yol düzeyinden 56 m. yükselir.
Aziz Antuan Kilisesi’nin Tarihi
1221: Franksiskenler Konstantinopolis’e (İstanbul) tam anlamıyla yerleştiler. İlk evleri Theotokos Kyrotissa Kilisesi oldu.
1230: Otuzlu yılların başlarında Rahipler, kurucuları Assisili Aziz Fransua adına, Galata civarında başka bir kilise inşaa ettiler. Bir mimarlık şaheseri olan bu tapınak, o zamanlarda Latinlerin Aya Sofyası olarak tanınırdı.
1306: Rum kesimindeki ilk kiliselerinden uzaklaştırılan Rahipler, Galata’da Aziz Fransua’da bulunan kardeşlerine katıldılar. 350 yıl boyunca ellerindeki tek kilise Sent Antuan olmuştur.
1697: 1639 ve 1660 yangınlarında iki kere alevler içinde kalan ve yeniden kurulan, bütün çevresini yutan 1696 yangınından mucize eseri kurtulan Aziz Fransua Kilisesi, II. Mustafa tarafından, annesinin baskıları sonucunda camiye çevrilmiştir. 7 Mart günü Pera’daki küçük bir kır evine taşınmışlardır.
1724: Pera’da Aziz Antuan adına yeni bir kilise inşa edildi ve kutsandı.
1904: Yeni tramvay yolu için Aziz Antuan Kilisesinin yıkılması gerektiğinden Rahipler aynı cadde üzerinde, kiliselerini kurabilecekleri bir alan aramışlardır.
1906: 23 Ağustos günü Papa’nın vekili Mgr. Giovanni Tacci’nin Genel Vekili Mgr. Giovanni Borgomaneto, kutsamada bulundu ve yeni kilisenin temeline ilk taşı koydu.
1907: Maddi kaynak yetersizliğinden Aralık ayında inşaat çalışmaları yarıda kesildi.
1911: Yeni kilise tamamlandı.
1912: Aziz Antuan’ın naaşının Padova Basilikası’ndaki yerine taşınmasının yıl dönümü olan 15 Şubat günü Rahipler, yeni kiliselerine taşındılar. Kilise kutsandı ve ibadete açıldı.
1932: Papa XI. Pius kiliseyi onurlandırdı ve kiliseyi bir basilica düzeyine yükseltti.
Bulgaristan Apostolik Delegesi Mgr. A.G. Roncalli, Aziz Antuan’ın 700. Ölüm yıldönümü sebebiyle, Aziz Antuan günü olan 13 Haziran’da, Tredicina vaazını vermek ve Pontifical Ayini’ni kutlamak üzere davet edildi. Bu gelecekteki Papa XXIII. John’un Türk Katolik Cemaatiyle ilk iletişimiydi.
1940: Savaş, bütün Avrupa’yı kasıp kavururken, Aziz Antuan gününde Türkiye’deki Apostolik Delege Mgr. A. G. Roncalli, Türkiye’nin savaşın dehşetini yaşamaması için Aziz’in korumasını istedi.
1967: VI. Paul, Türk topraklarında, bir Papa tarafından okunan ilk ayini sundu.
1986: 27 Ekim Barış Günü için Assisi Duası önderlerinin izindeki Müslümanlar ve Yahudilerle birlikte tüm Hıristiyanların, adalet içinde ve kalıcı bir barışa kavuşması dilendi.
1987: Ekümenikal Kongre’nin sonunda II. İznik Konsili’nin 1200. Yıldönümü bir ayinle kutlanıldı.
Kilisedeki Sanat Eserleri
• Sanatçı Luigi Bresciani tarafından yontulmuş, sunağın üstünde asılı bulunan İsa’yı çarmıhta gösteren haç.
• Aynı sanatçı tarafından, tahtadan yontulmuş olan Sent Antuan heykeli.
• Sanatçı Şermin Güler tarafından yapılmış, Auschwitz’de şehit olan Aziz Maximilian Kolbe’nin bronz büstü.
• Papa XXIII. John ve P. Giuseppe Caneve’nin bronz madalyaları.
• Sunağın ön cephesindeki ‘Paskalya Kuzusu’nun paneli ve dört incili yazanların sembolleri bulunur.
• İsa’nın vaftizini, Emmaus’un yemeğini resmeden mozaikler.
Ziyaret saatleri: Her gün sabah 8.00 ve akşam 20.00 saatlerine kadar açıktır.
Adres: Sent Antuan Kilisesi Fransisken Rahipleri İstiklal Cad. 171 34433 Beyoğlu-İstanbul
Web site: www.sentantuan.com
Kilise hakkındaki bilgiler, kilisedeki tanıtıcı broşürden alınmıştır.
Figen Karaaslan Seyyahça © Haziran 2011