İthaka

Bu yazımda sevdiğim şairlerden olan Konstantinos Kavafis ve onun güzel şiiri İthaka’dan bahsedeceğim.

Konstantin Kavafis Kimdir?

Konstantinos Kavafis, 29 Nisan 1863’te İskenderiye’de varlıklı ve İstanbullu Rum bir ailenin dokuzuncu çocuğu olarak dünyaya gelir. İstanbul etkisi şairin hayatında ve şiirlerinde  her zaman önemli bir yer tutmuştur.

Şairin Yeniköy Rumları’ndan tüccar olan babası Pedros Kavafis 1870 yılında ölür ve çocuklarını yetiştirmek görevi Fener Rumları’ndan olan karısı Hariklia’ya kalır.

Kavafis Ailesi, 1872 yılındae Londra’ya ve oradan da Liverpool’a göç eder. Kavafis burada Shakespeare ve Gibbon’un eserlerini çözümleyerek öğrenimini sürdürür. Kavafis, 1876 yılında babadan kalan şirketleri batınca ailesiyle birlikte İskenderiye’ye döner.

1882 yılında ise İngilizler, İskenderiye’yi işgal edince, Kavafis, annesi ve kardeşleriyle birlikte İstanbul’a sığınır. Burada yaşayan dedesi Yorgo Fotiadis, edebi gelişimi konusunda Konstantinos Kavafis’i yönlendirir. 19 yaşındaki Kavafis, İstanbul yıllarında Yunan klasiklerini ve Bizans tarihçilerini inceler. Şiirlerinde hep hissedilecek olan Fener Rumcası’nı yazı dili ile perçinler. Sonraki yıllarda Kavafis: “Şiirimin konuları, sanatımın çerçevesi, gençliğimin hoyrat günlerinde yatar” diyecektir.

Konstantin Kavafis ve İthaka Şiiri

İthaka’ya doğru yola çıktığın zaman,
Dile ki uzun sürsün yolculuğun,
Serüven dolu, bilgi dolu olsun.
Ne Lestrigonlardan kork,
Ne Kikloplardan, ne de öfkeli Poseidon’dan.
Bunların hiçbiri çıkmaz karşına,
Düşlerin yüceyse, gövdeni ve ruhunu
ince bir heyecan sarmışsa eğer.
Ne Lestrigonlara rastlarsın,
Ne Kikloplara, ne azgın Poseidon’a,
Onları sen kendi ruhunda taşımadıkça,
Kendi ruhun onları dikmedikçe karşına.
Dile ki uzun sürsün yolun.
Nice yaz sabahları olsun,
Eşsiz bir mutluluk ve sevinç içinde
Önceden hiç görmediğin limanlara girdiğin!
Durup Fenike’nin çarşılarında,
Eşi benzeri olmayan mallar al,
Sedefle mercan, abanozla kehribar
Ve her türlü baş döndürücü kokular;
Bu baş döndürücü kokulardan al alabildiğin kadar;
Nice Mısır şehirlerine uğra,
Ne öğrenebilirsen öğrenmeye bak bilgelerden.

Hiç aklından çıkarma İthaka’yı.
Oraya varmak senin başlıca yazgın.
Ama yolculuğu tez bitirmeye kalkma sakın.
Varsın yıllarca sürsün, daha iyi;
Sonunda kocamış biri olarak demir at adana,
Yol boyunca kazandığın bunca şeylerle zengin,
İthaka’nın sana zenginlik vermesini ummadan.
Sana bu güzel yolculuğu verdi İthaka.
O olmasa, yola hiç çıkmayacaktın.
Ama sana verecek bir şeyi yok bundan başka.

Onu yoksul buluyorsan, aldanmış sanma kendini.
Geçtiğin bunca deneyden sonra öyle bilgeleştin ki,
Artık elbet biliyorsundur ne anlama geldiğini
İthakaların.

Konstantin Kavafis

(İthaka, İyon Denizi’nde yani Yunanistan’da bir adadır)